Op moment van schrijven zitten we net voor IJsheiligen. Ik heb hier lang naar uitgekeken omdat ik hoop dat de zaadjes in potjes dan eindelijk succesvol de grond in kunnen. Met het eerdere mooie weer had ik al tomaten, courgettes en pompoen overgezet. Helaas hebben die de toch nog koude nachten niet overleefd.
De IJsheiligen zijn Pancratius (12 mei), Servatius (13 mei) en Bonifatius (14 mei). Nachtvorst kan voorkomen totdat hun feestdagen zijn verstreken. Dan is de strijd tussen zomer en winter gestreden waarbij het eindelijk zomer wordt. Daarnaast zijn er nog twee heiligen: Mamertus 11 mei en Sophia van Rome (15 mei). Echter gezien drie een mooier getal is, vallen zij vaak af in verhalen over deze IJsheiligen.
Nu vraag je je misschien af wat een heks moet met christelijke heiligen. Voor mij is Beltane meer een feest dat ik vier, en de Vegetatiegod en Moeder Aarde eerder heiligen om te eren in deze periode. Het is me niet duidelijk waar de oorsprong van deze heiligen vandaan komt. Toch vind ik het ook altijd leuk om stil te staan bij volksgebruiken. Vaak zijn ze zo gekerstend (oude gebruiken die opgenomen zijn in het Christendom), dat er geen voor-christelijke oorsprong meer te herkennen valt. Het is wel een periode om, zeker als tuinier, bij stil te staan. Daarom hou ik IJsheiligen, meer als abstractie dan de verering van christelijke persoonlijkheden, in ere.
“Pancraas, Servaas, en Bonifaas,
brengen sneeuw en ijs helaas!”
“Voor IJheiligen de bloempotten buiten,
veelal kun je er dan naar fluiten,
wacht af tot de heiligen zijn voorbij,
de bloemen zijn u daarvoor blij.”
“Het kan vriezen tot in mei,
tot de IJsheiligen zijn voorbij.”
“Al is Mamertus oud en grijs,
houdt hij van vriezen nog en ijs.”
“Servaas moet verlopen zijn,
voor de nachtvorst goed en wel verdwijnt.”
“Wie zijn schaap scheert voor St. Servaas
houdt meer van wol dan van het schaap.”